ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی بادام در جهان، انواع متنوعی از بادامها را پرورش میدهد. بادام ایرانی به دلیل کیفیت بالا، طعم خاص و عطر دلپذیرش در بازارهای جهانی نیز تقاضای بالایی دارد. یکی از معروفترین انواع بادام ایرانی بادام سنگی است که به دلیل پوسته سخت و مغز شیرین محبوبیت خاصی بین مردم دارد. این نوع بادام به دلیل مقاومت پوسته و عمر طولانی، گزینه مناسبی برای نگهداری طولانیمدت است. بادام سنگی در ایران به عنوان آجیل یا در تهیه شیرینی و برخی از غذاها کاربرد دارد.
انواع بادامها
بادامها به دو دسته اصلی بادامهای شیرین و بادامهای تلخ تقسیم میشوند. بادامهای شیرین همان بادامهایی هستند که ما به طور معمول به عنوان آجیل مصرف میکنیم و در تهیه انواع شیرینیها و غذاها به کار میروند. بادامهای تلخ به دلیل طعم خاص و تلخی که دارند به طور مستقیم مصرف نمیشوند و بیشتر در صنایع دارویی و بهداشتی برای تهیه روغن بادام تلخ و پمادهای درمانی استفاده میشوند. این روغنها به دلیل خواص ضدالتهابی در کاهش درد مفاصل و درمان مشکلات پوستی به کار میروند.
از دیگر تقسیمبندیهای بادام میتوان به بادامهای پوستسخت و پوستکاغذی اشاره کرد. بادامهای پوستسخت مانند بادام سنگی، دارای پوستهای بسیار سخت هستند که تنها با استفاده از ابزار میتوان آنها را شکست. این بادامها به دلیل طول عمر بالا، برای نگهداری طولانیمدت مناسباند. در مقابل، بادامهای پوستکاغذی مانند بادام منقا، پوسته نازک و شکنندهای دارند که به راحتی با دست قابل جدا شدن است و برای مصرف به صورت خام و بو داده بسیار مناسب است.
بادامها همچنین به بادامهای درختی و بادامهای زمینی تقسیم میشوند. بادام درختی بادام واقعی است که روی درخت بادام رشد میکند و به صورت آجیل یا در تهیه شیرینی و غذاها استفاده میشود. بادام زمینی برخلاف نامش، در زیر خاک و به صورت غلافدار رشد میکند و با بادام درختی از نظر بیولوژیکی تفاوت دارد. هر دو نوع بادام در میان آجیلها جایگاه ویژهای دارند و در برنامه غذایی بسیاری از افراد جای دارند.
انواع بادامهای معروف ایرانی
بادام مامایی یکی دیگر از بادامهای معروف ایرانی است که در مناطق مختلفی از کشور کاشته میشود. این بادام پوسته نازکی دارد که به راحتی شکسته میشود و معمولاً به صورت دو مغز یا دوقلو در داخل پوسته قرار دارد. بادام مامایی به دلیل چربی بالا، در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد و در تهیه محصولاتی مانند صابون و کرمهای مرطوبکننده استفاده میشود. این نوع بادام به دلیل خواص غذایی بالا برای تقویت حافظه و کاهش خطر آلزایمر بسیار توصیه میشود.
بادام منقا یا پوستکاغذی نیز یکی دیگر از بادامهای محبوب ایرانی است که به دلیل پوسته ظریف و شکنندهاش به راحتی با دست شکسته میشود. این بادام معمولاً به صورت خام یا بو داده و نمکی در آجیلها استفاده میشود. مصرف بادام منقا به دلیل وجود اسیدهای چرب غیر اشباع، برای حفظ سلامت پوست و مو بسیار مفید است. این بادام نه تنها به دلیل طعم عالی، بلکه به دلیل خواص سلامتی انتخابی مناسب برای افراد در سنین مختلف است.
انواع بادام آجیلی
در آجیلهای سنتی ایرانی بادام از جمله مغزهای اصلی است که هم به صورت خام و هم بو داده و نمکی در ترکیب آجیل استفاده میشود.
بادام منقا
بادام منقا یکی از پرطرفدارترین انواع بادام آجیلی است که به دلیل پوسته نازک و قابلشکستن با دست مصرف آن راحت و لذتبخش است. این بادام معمولاً با نمک بو داده میشود و به عنوان یک میانوعده پرانرژی در کنار دیگر مغزها به کار میرود.
بادام هندی
بادام هندی نیز یکی از انواع آجیلی است که به دلیل طعم خاص و شیرینش در آجیلها استفاده میشود. البته این نوع بادام به صورت بومی در ایران تولید نمیشود و بیشتر وارداتی است، اما به دلیل خواص غذایی بالا و طعم دلپذیر، جایگاه ویژهای در بازار آجیل دارد. بادام هندی به صورت بو داده و نمکی یا در ترکیب با ادویههای مختلف، طعمی متفاوت و دلپذیر ایجاد میکند و به عنوان یک خوراکی سالم و مقوی شناخته میشود.
بادام زمینی
بادام زمینی نیز در دسته آجیلها قرار میگیرد هرچند که از نظر گیاهی تفاوتهایی با بادامهای درختی دارد. بادام زمینی بیشتر در مناطق گرمسیری تولید میشود و به دلیل طعم خاص و پروتئین بالا، به عنوان یک میانوعده سالم مصرف میشود. بادام زمینی به صورت بو داده و نمکی در آجیلها استفاده میشود و برای تامین انرژی روزانه و پروتئین مورد نیاز بدن، گزینهای عالی است.
تفاوت انواع بادام
یکی از تفاوتهای اصلی بین انواع بادام، طعم آنها است به طوری که بادامها به دو دسته شیرین و تلخ تقسیم میشوند. بادامهای شیرین برای مصرف خوراکی مناسباند و به طور مستقیم به عنوان آجیل مصرف میشوند، در حالی که بادامهای تلخ به دلیل داشتن ترکیبات سمی، بیشتر در صنایع دارویی و برای استخراج روغن به کار میروند. روغن بادام تلخ خواص ضدعفونیکننده و مسکن دارد و برای درمان دردهای مفصلی و تسکین التهابها مفید است.
تفاوت دیگر بادامها در پوسته آنهاست؛ برخی بادامها مانند بادام سنگی دارای پوستهای بسیار سخت و مقاوماند، در حالی که بادام منقا با پوسته کاغذی و نازک، به راحتی با دست شکسته میشود. این تفاوت در پوسته نه تنها در فرآیند مصرف، بلکه در مدت زمان نگهداری و شرایط ذخیرهسازی آنها نیز تاثیر دارد. بادامهای پوستسخت مانند بادام سنگی طول عمر بیشتری دارند و در برابر آفات مقاومترند.
فواید بادام چیست؟
بادام یکی از مفیدترین مغزها برای بدن است که طیف گستردهای از فواید سلامتی را ارائه میدهد. این مغز مغذی که حاوی پروتئین، چربیهای غیر اشباع، ویتامینها و مواد معدنی مهمی است، برای تقویت سیستم ایمنی، سلامت قلب و مغز بسیار مؤثر است. مصرف بادام به کاهش کلسترول بد خون کمک میکند و با بهبود جریان خون در بدن، خطر بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
یکی دیگر از فواید بادام تأثیر مثبت آن بر سلامت مغز و تقویت حافظه است. ویتامین E و مواد آنتیاکسیدان موجود در بادام به محافظت از سلولهای مغزی کمک میکنند و از آسیب اکسیداتیو جلوگیری میکنند. به همین دلیل، بادام برای پیشگیری از کاهش حافظه و بیماریهایی مانند آلزایمر مفید است و به عنوان یکی از مغزهای تقویتکننده مغز شناخته میشود.
بادام همچنین برای سلامت پوست و مو خواص فوقالعادهای دارد. مصرف منظم بادام به دلیل داشتن ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری به تغذیه و آبرسانی پوست کمک میکند و از خشکی و پیری زودرس آن جلوگیری میکند. ماساژ موها با روغن بادام نیز به تقویت و نرم شدن موها کمک میکند و به عنوان یک درمان طبیعی برای جلوگیری از ریزش مو استفاده میشود.