پنیر واژهای آشنا برای تمامی افراد است. همه انسانها در سنین مختلف رشد از انواع مختلف پنیر به ویژه در وعده صبحانه استفاده کردهاند. با این حال ممکن است کمتر افرادی را بشناسید که با پنیر کوزهای آشنایی داشته و یا طعم و عطر ویژه آن را امتحان کرده باشند. لازم است بدانید که پنیرهای کوزهای یکی از اصیلترین پنیرهای ایرانی محسوب میشوند که منطقه اصلی تولید و استفاده از آنها نواحی غرب و شمال غربی است. در واقع این نوع خوراکی در استانهایی از قبیل آذربایجان غربی و شرقی و کردستان به خوبی شناخته شده و پرمصرف است.
در این مقاله به ارائه مطالبی در زمینه این محصولات خواهیم پرداخت و طرز تهیه و فواید و مضرات آن را مرور و بررسی خواهیم کرد. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.
عشقعلی فروشگاهی نام آشنا در خرید محصولات ارگانیک و قدیمی است .برای خرید محصولات ارگانیک شامل پنیر کوزه ای ،سرکه سیب و..به فروشگاه ما میتوانید مراجعه کنید.
پنیر کوزهای چیست؟
پنیر کوزهای یک نوع پنیر منحصر به فرد با ویژگیهای خاص است که به آن پنیر کوپه و یا تولوم نیز گفته میشود. تاریخچه تولید و مصرف این خوراکی محبوب به هزاران سال پیش باز میگردد. در آن زمان این نوع پنیر توسط عشایر و در کوزههای سفالی تولید و نگهداری میشد.
درب این کوزهها را نیز با گچ و کاهگل و یا پارچههای تمیز میپوشاندند تا جلوی نفوذ آلودگی به درون ظرف را بگیرند. این پنیر به دلیل داشتن چند ویژگی خاص محصولی منحصر به فرد و دوست داشتنی است. از جمله این ویژگیها میتوان به طعم و عطر بسیار قوی آن اشاره کرد.
چراکه فرایند تخمیر آن به شکلی کاملا طبیعی و در یک کوزه سفالی صورت میپذیرد. پس با مصرف پنیرهای کوزهای بلافاصله متوجه وجه تمایز آنها با دیگر انواع پنیرها خواهید شد. پنیر کوزهای بافت نیمه سختی دارد و رنگ آن به کرم متمایل است.
شما میتوانید این خوراکی را به راحتی برش بزنید یا حتی برای رنده کردن از آن استفاده کنید. حواستان باشد که پنیرهای کوزهای چربی نسبتا بالایی هم دارند و طبع آنها گرم است.
این محصولات دو نوع اصلی ساده و ادویه دار دارند. در فرایند تهیه پنیرهای ساده کوزهای تنها از مواد و متریالهایی مانند شیر، مایه پنیر و نمک استفاده میکنند. در حالی که برای تولید نوع ادویه دار این محصولات به ادویههایی مانند فلفل سیاه، زیره و… نیز نیاز خواهید داشت.
طرز تهیه پنیر کوزهای
بسیاری از افراد تمایل دارند از این نوع خوراکی به عنوان یک پنیر خانگی استفاده کنند و یا آن را در خانه تهیه نمایند. اگر شما هم از جمله این افراد هستید باید در ابتدا مواد لازم برای این کار را فراهم سازید که عبارتند از: شیر گاو، گوسفند و یا بز، پنیر مایه، نمک و سبزیهای معطر.
تولید پنیر کوزهای چند مرحله دارد که باید پشت سر هم طی شوند. اولین گام برای اجرای این فرایند آماده کردن شیر است. حواستان باشد که شیر مورد نیاز برای تهیه این پنیر نیازی به حرارت دهی ندارد و یا لازم نیست آن را صاف کنید. از سوی دیگر شیر لازم برای تهیه این پنیر باید کاملا تازه باشد.
در مرحله دوم طرز تهیه پنیر کوزهای باید مایه پنیر طبیعی را به شیر اضافه کنید. در این مرحله باید مایه پنیر درون شیر را به صورت مداوم هم بزنید تا از گلوله شدن آن پیشگیری به عمل آید. مرحله سوم گامی است که باید در آن پنیر تهیه شده در کوزههای سفالی ریخته شود.
این کوزه باید در ابتدا به طور کامل ضد عفونی شده و تمیزه و پاکیزه باشد. پنیر در این کوزهها باید به شکل وارونه قرار بگیرد و محیط قرارگیری آن خنک، تاریک و مرطوب باشد. برای رسیدن این پنیر به مدت زمانی چند ماهه و یا چند ساله نیاز خواهید داشت تا عطر و طعم ویژه خود را به دست آورد.
حداقل زمان مورد نیاز برای تهیه این پنیر و رسیدن آن ۳ ماه است. این مدت زمان ممکن است برای برخی از افراد رنج آور و دشوار باشد و یا تمایل داشته باشند هر چه سریعتر از پنیر خود استفاده کنند.
فواید و مضرات پنیر کوزهای
پنیرهای کوزهای نیز مانند دیگر محصولاتی که مورد استفاده قرار میدهید دارای فواید و خواصی هستند و در کنار برخورداری از مزایا معایب و یا عوارضی نیز دارند که پیش از خرید و استفاده از آنها باید با این موارد به اندازه کافی آشنایی داشته باشید.
لازم است بدانید که هر نوع خوراکی باید به اندازه اعتدال و نیاز بدن مصرف شود و استفاده بیش از حد از آن به هیچ عنوان صحیح نیست. این نکته درباره پنیر کوزهای نیز صدق میکند. اگر این ماده خوراکی به درستی مصرف شود میتواند پروتئین، کلسیم و فسفر مطلوبی را به بدن مصرف کننده انتقال دهد.
همانطور که میدانید وجود موادی مانند کلسیم در رژیم غذایی برای حفظ سلامت استخوانها ضرورت دارد. علاوه بر این پنیرهای کوزهای حاوی ویتامینهای گروه B هستند و املاح معدنی ضروری و لازم برای بدن مانند پتاسیم و منیزیم را به آن انتقال میدهند.
پس به طور کلی میتوان گفت این محصول یک ماده با ارزش غذایی بالا است و وجود ترکیبات مغذی به ویژه انواع مختلف ویتامینها از جمله ویتامین D و A ،K در آن نقش موثری در سلامت استخوانها داشته و از ابتلا به بسیاری از بیماریها از قبیل پوکی استخوان جلوگیری به عمل میآورد.
ویتامین A موجود در این پنیر برای سلامت چشم بسیار موثر است و علاوه بر آن نقش قابل توجهی در برطرف ساختن آسیبهای پوستی و بهبود عفونت تنفسی دارد. پنیر کوزهای از خواص آنتی اکسیدانی نیز برخوردار شده است. پس میتواند از بدن مصرف کننده در برابر بیماریها حفاظت کند.
روی موجود در این ماده خوراکی نیز به بهبود ایمنی بدن کمک رسانده و سلامت مصرف کننده را تضمین مینماید. یکی از مهمترین عوارض مصرف بیش از اندازه پنیر کوزهای، چربی نسبتا بالای آن است.
علاوه بر این ممکن است این پنیر شوری زیادی داشته باشد و برای افرادی که با مشکل فشار خون بالا دست و پنجه نرم میکنند چندان مناسب به نظر نرسد.